وصیت
تعریف: وصیت عبارت است از انشای امری که اثر آن معلق به فوت انشاء کننده خواهد بود؛ خواه این تملیک رایگان و مستقیم مال یا دستور تصرف در آن یا فک ملک، اسقاط حق و نصب وصی جهت ادای واجبات مالی یا مانند انها باشد لذا وصیت به دو دسته تملیکی و عهدی منقسم می شود.
وصیت کننده را موصی، کسی که وصیت به نفع او شده را موصی له، و کسی که باید دستورات موصی را اجرا کند وصی نام دارد و به موضوع وصیت موصی به اطلاق می گردد.
شرایط وصیت:
در وصیت تملیکی، صرف انشای وصیت موجب تملک نیست بلکه قبول موصی له پس از فوت موصی لازم است اما استثنائا اگر موصی له غیرمحصور باشد مثل اینکه وصیت برای فقرا یا امور عام المنفعه شود، قبول شرط نیست.
برخلاف وصیت تملیکی در وصیت عهدی قبول شرط نیست اما وصی تا وقتی موصی زنده است می تواند وصایت را رد کند،ولی اگر قبل از فوت موصی رد نکند دیگر حق نخواهد داشت که بعد از فوت آن را رد کندحتی اگر از وصایت بی اطلاع بوده باشد.
از شروط دیگر که برای صحت وصیت لازم است اهلیت موصی است یعنی طبق ماده ۸۳۵ قانون مدنی موصی باید نسبت به مورد وصیت جایزالتصرف باشد.
میزان وصیت:
طبق مقررات ایران که برمبنای فقه شیعه است موصی تنها حق دارد به موجب وصیت در زمان حیات خود بدون وجود هرگونه مزاحمتی برای پس از مرگش در ثلث نیاز به تنفیذ و اجازه آتی ورثه دارد.
انواع وصیت:
وصیت در حقوق ایران می تواند به صورت رسمی، سری، عادی، یا حتی شفاهی باشد البته طبق قانون امورحسبی اصل بر آن است وصیت در مواقع عادی باید کتبی باشد و فقط وصیت کتبی را وصیت گویند و استثنائا در شرایط فوق العاده وصیت شفاهی نیز داریم.
چند نکته در رابطه با وصیت:
-اگر موصی بعد از اینکه وصیت کرد دوباره وصیتی برخلاف وصیت اول کند وصیت دوم صحیح است.
– وصیت به صرف مال در امر نامشروع باطل است.
-موصی باید مالک موصی باشد و وصیت به مال غیر ولو با اجازه مالک باطل است.
-موصی نمی تواند با وصیت یک یا چند تن از ورثه را از ارث محکوم کند و این وصیت نافذ نیست.