مال مشاع وقوانین مربوط به آن

مقصود از مال مشاع مالی است که که بیش از یک مالک دارد و مالکیت هر یک به نحو اشاعه است

به این معنا که هر مالک در جزء جزء کل مال حق تصرف دارد و سهم هر یک را نتوان در خارج از هم تشخیص داد

و مقصود از ملک مشاع ملکی است که بین دو یا چند نفر مشترک باشد، به این وضعیت در اصطلاح حقوقی «اشاعه» گویند

و بدین معنی است که هر ذره از ملک و جزء جزء آن متعلق به همه‌ی شرکا می باشد.

در ماده ۵۷۱ قانون مدنی در ارتباط با مال مشاعی بیان شده است که:

«شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی ء واحد به نحو اشاعه ».

منظور از عبارت (به نحو اشاعه) حالتی است که موضوع مالکیت هیچ یک از مالکان شی ء واحد، مشخص نباشد

بطوری که هر جزئی از اجزای شی ء واحد، در عین حال متعلق حق مالکیت هر یک از ایشان باشد.

مال مفروز چیست؟

مال مشاع در مقابل مال مفروز یا ملک اختصاصی است که آن عبارت است

از مالی که شخص به نحو انحصار، مالک آن باشد؛

مانند خانه یا ماشینى که منحصراً در ملک یک فرد است و کسى با او شریک نیست

و اگر قبلاً نیز مشاع بوده فعلاً تقسیم شده و هر کدام سهم خاص به خود را مالک اند.

حال اگر مالکان ملک مشاع بخواهند مال خود را از یکدیگر جدا کنند،

راه حل هایی در قانون پیش بینی شده که یکی از آنها افراز است.

افراز به معنای جدا کردن چیزی از چیز دیگر و در واقع تفکیک سهم هر یک از شرکای ملک است.

شرکا می توانند با تراضی و توافق میان خود تقسیم را به نحوی که می خواهند انجام دهند

و اگر توافق حاصل نشود، متقاضی تقسیم می تواند اجبار شرکا را به انجام تقسیم بخواهد.

با توجه به این موارد، هر شریک می تواند هر زمانی که بخواهد، تقسیم مال مشترک را تقاضا کند،

مگر در مواردی که تقسیم به موجب آن قانون ممنوع یا شرکا به وجه ملزمی، بر عدم تقسیم ملزم شده باشند.

اصطلاح مفروز در برابر مشاع زمانی به کار می رود که از نظر مقررات ثبتی، قصد جداکردن یک قسمت از سهم مالکیت یکی از شرکاء از سهم سایر شرکاء در ملک معین مطرح باشد.

قوانین منع افراز مال مشاع

تقسیم به موجب قانون منع شده باشد مانند ماده ۵۹۲ قانون مدنی که بیان می دارد

هر گاه تقسیم برای بعضی از شرکا مضر و برای بعض دیگر بی ضرر باشد

در صورتی که تقاضا از طرف متضرر باشد طرف دیگر اجبار می شود

و اگر بر عکس تقاضا از طرف غیرمتضرر بشود شریک متضرر اجبار بر تقسیم نمی شود

وهمچنین ماده ۵۹۳ قانون مدنی. بیان می دارد : ضرری که مانع از تقسیم می شود عبارت است

از نقصان فاحش قیمت به مقداری که عادتاً قابل مسامحه نباشد.

مال مشاع وقوانین مربوط به آن را در تین نوشته به اختصار بیان کردیم.

برای دریافت مشاوره بیشتر با همکاران ما در بخش مشاوره حقوقی در ارتباط باشید.