باید گفت حضانت فرزند و نگهداری از کودکان
در امور تربیتی و آموزشی جزو تکلیف و حقوق والدین می باشد
که طبق قوانین، حضانت فرزند تا رسیدن او به سن بلوغ
(در دختران ۹ سالگی و در پسران ۱۵ سالگی) به عهده والدین می باشد.
درواقع برای حضانت و نگهداری کودکی که پدر و مادر او جدا از هم زندگی میکنند،
مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن حضانت کودک با پدر می باشد.
همچنین بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف،
حضانت فرزند با توجه به مصلحت کودک به تشخیص دادگاه میباشد
و قانون جز در موارد استثنایی نمیتواند آنان را از این حق محروم نماید.
همچنین در بعضی موارد والدین میتوانند
به نفع یکدیگر از حق حضانت خود صرفنظر نمایند.
بر این اساس توافق بین والدین در مورد حق حضانت اگر
بر خلاف مصلحت کودک نباشد، معتبر و لازمالاجرا می باشد.
درواقع باید گفت حضانت کودک پس از ۷ سالگی به طور مطلق به پدر واگذار نمیشود،
بلکه هرگاه بین والدین فرزند در مورد حضانت او اختلاف پیش آید،
معیار تعیین حضانتکننده صرفاً مصلحت کودک می باشد؛
یعنی با توجه به عدم وجود عیب و نقصی در پدر
و به تشخیص دادگاه مصلحت کودک از جمله در وابستگی های شدید کودک و مادر
و اثر سوء جدائی آنها از یکدیگر اقتضاء ایجاد می کند حضانت کودک بر عهده مادرش باشد.
بعد از اینکه کودکان به سن بلوغ می رسند،
دادگاه خود را فارغ از رسیدگی درخصوص حضانت دانسته
و فرزندان این حق را دارند که برای ادامه زندگی یکی از والدین خود را انتخاب نمایند.
که در هر صورت تأمین مخارج زندگی فرزند با پدر می باشد.
نکاتی در رابطه با حضانت فرزند
اگر پدر از دادن فرزندان زیر هفت سال به مادر خودداری کند،
مادر میتواند با مراجعه به دادگاه،
اولا الزام زوج را به پرداخت نفقه فرزند بخواهد
و ثانیا برای صدور دستور موقت مبنی بر استرداد(پس دادن) فرزند درخواست دهد.
و دادگاه بدون رعایت تشریفات قانونی و خارج از نوبت،
حکم استرداد کودک را صادر میکند و این حکم فوراً قابل اجرا است
تا مادر بتواند با پرداخت نفقه از سوی خود و یا
به شرط مطالبه بعدی از زوج به وظیفه حضانت در قبال طفل یا اطفال خود عمل نماید.
اگر مادر، در ضمن سند رسمی طلاق متقبل حضانت
و نگهداری فرزند مشترک با هزینه شخصی خود شده است
نمی تواند به موجب دادخواست بعدی از خود سلب تکلیف کند.
و چنین درخواستی قابلیت پذیرش نمی باشد.
همچنین ازدواج مجدد مادر حق حضانت وی را به نفع پدر ساقط می نماید
ولی ازدواج مجدد مادر در مواردی که پدر فوت کرده باشد،
موجب ساقط شدن حق حضانت مادر نمی شود.