ضرب و جرح به جنایاتی گفته میشود که علیه تمامیت جسمانی اشخاص وارد میشود. ضرب در لغت به معنی «زدن» است و از حیث حقوقی به صدماتی گفته می شود که وارد کردن آن ها موجب از هم گسیختگی ظاهری نسوج و جاری شدن خون از بدن نمی شود.
از این رو تورم، کبودی، پیچ خوردن مفاصل بدون شکستگی، خون مردگی و …. ، از مصادیق ضرب هستند.
ایراد ضرب در صورت ایجاد کبودی دیه دارد.
جرح در لغت به معنی زخم زدن بوده و به آسیب هایی گفته می شود که موجب از هم گسیختگی بافت ها شده و با خونریزی ظاهری و بیرونی همراه باشد مانند خراشیدگی، بریدگی یا پارگی دست.
گاه ممکن است این از هم گسیختگی همراه با شکستگی باشد بنابراین قطع عضو، سوختگی، شکستگی و بریدگی و امثال آن از انواع جرح محسوب خواهند شد.
قطع عضو و یا جرح آن اگر عمدی باشد موجب قصاص است.
طبق ماده ۶۱۴ قانون تعزیرات هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضاء یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب با دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و درصورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم خواهد شد.