جرائم ناشی از تخلفات رانندگی
این جرائم ناشی از تخلفات مربوط به قوانین ومقررات رانندگی است . مواد ۷۱۴ تا ۷۲۵ قانون مجازات پیرامون این جرائم می باشد. این جرائم هم واجد جنبه خصوصی وهم واجد جنبه عمومی می باشند و صرفنظر از شکایت مدعی خصوصی جنبه عمومی جرم کماکان باقی است.
و اعلام شاکی خصوصی میتواند از موجبات تخیفیف مجازات باشد.
جرائم ناشی از تخلفات رانندگی را به لحاظ اهمیت می توان به دو بخش ذیل تقسیم نمود :
۱- جنایات ناشی از تخلفات رانندگی
الف ) عنصر قانونی
قانون گذا در مواد ۷۱۴ تا ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی به جنایات ناشی از تخلفات رانندگی می پردازد. این جرائم اکثراً از نوع جنایات غیر عمدی هستند که از قتل شروع و به صدمات خفیف خاتمه می یابد.
ب ) عنصر مادی
این عنصر در این جرائم عبارتند از رانندگی یا تصدی و مهمترین شرط برای تحقق این جرم وسیله موتوری محسوب شدن آنچه که رانده یا هدایت می شود و نتیجه لازم برای وقوع جرم ورود یکی از صدمات مذکور در قانون است .
مقصود از رانندگی ، به حرکت درآورن وسیله نقلیه است و منظور از تصدی هدایت وسیله غیر نققلیه است .مانند کسی که هدایت جرثقیل یا دستگاههای تفریحی موجود در شهر بازی را عهده دار است.
مقصود از وسیله موتوری ، وسیله نقلیه ای است که با قدرت موتور کار می کند.لذا وسایل مانند دوچرخه یا درشکه از شمول ماده ۷۱۴ خارج هستند .
ج ) عنصر روانی
عنصر روانی در این جرائم عبارت است از بی احتیاطی ، بی مبالاتی ، عدم رعایت نظاملت دولتی و عدم مهارت است . این موارد در واقع از مصادیق تقصیر است .
*بی احتیاطی عبارت است از انجام کاری که عرف جامعه عدم انجام آن کار را از مرتکب انتظارداشته باشد ماند رانند گی با سرعت غیر مجاز در مناطق سکونی .
*بی مبالاتی عبارت است از عدم انجام کاری که عرف انجام آن را از مرتکب انتظار داشته باشد مانند عدم زدن راهنما در گردش به راست .
*عدم رعایت نظامات دولتی را می توان به موارد یماندد رانندگی در جهت خلاف یا راندن با وسیله نقلیه ای دارای نقص فنی است .
*عدم مهارت نیز به معنای عدم تسلط فرد در رانندگی است اعم از اینکه دارای گواهینامه یا فاقد آن باشد.
۲- سایر جرائم ناشی از تخلفات رانندگی
گذشته از جنایات ، جرائم دیگر نیز وجود دارد که ناشی از تخلفات رانندگی است . اهم این جرائم در مواد ۷۲۰ تا۷۲۵ قانون مجازات اسلامی به بعضی از آنها اشاره می کنیم .
الف ) دست کاری و مخدوش کردن پلاک وسیله نقلیه که براساس ماده ۷۲۰ قانون مجازات مرتکب به حبس از شش ماه تا یکسال محکوم خواهد شد .
ب ) اوراق نمودن وسیله نقلیه بدون مجوز قانونی که به موجب ماده ۷۲۱ مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد .
ج )رانندگی بدون داشتن گواهینامه که به موجب ماده ۷۲۳ مرتکب در مرتبه اول به حبس تا دو ماه یا جزای نقدی از پانصد هزار تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد و در صورت تکرار محکوم به مجازات حبس از دو ماه تا شش ماه خواهد شد . این جرم از جرائم عمدی بوده و علم وقصد در آن شرط است و معاونت در آن نیز جرم است.
د ) دستکاری در دستگاه ثبت وسیله نقلیه و استفاده آگاهانه یله نقلیه که بر اساس ماده ۷۲۴ مرتکب محکوم به حبس از ده روز تا دوماه و یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال یا هر دو می گردد و در صورت تکرار به دو تاشش ماه حبس محکوم می شود.
این جرم در صورتی واقع می شود که تغییر و دستکاری با علم وقصد و از سوی راننده باشد.